از جمله دعاوی بسیار مهم و رایج در محاکم دادگستری دعوای تصرف عدوانی است. از جمله شرایطی که برای تحقق این نوع دعوا لازم است وجود مال غیر منقول از قبیل ملک، زمین، آپارتمان و سایر اموال غیرمنقول در بدن در دعوا می باشد. بنابراین باید نتیجه گرفت که این نوع دعوی شامل اموال منقول از قبیل خودرو و سایر اموال منقول نمی شود.
از جمله شرایط دیگر تحقق نوع دعوی تصرف است. پس از به معنای استیلا و تسلط پیدا کردن بر یک مال می باشد و بسیار مهم است که این نوع تسلط تسلط مادی و فیزیکی باشد، بنابراین اگر شخصی بدون اینکه ملک یا مال غیر منقول را در تصرف مادی خود داشته باشد و فقط از طریق تلفن ادعا نماید که متصرف ملک شما می باشد چنین ادعایی نمی تواند در قالب دعوی تصرف عدوانی قرار گیرد. البته شاید بتوان عناوین دیگری از قبیل مزاحمت را برای این گونه رفتارها در نظر گرفت.
نکته دیگری که مهمترین رکن دعوای تصرف عدوانی را تشکیل می‌دهد که همانا عدوانی بودن تصرف است به این معنا که تصرف می بایست بدون اذن و رضایت مالک ملک و به نحو عدوان صورت گیرد. بنابراین چنانچه مالک ملکی شخصی را ماذون در استفاده از ملک خویش برای مدت معین یا نامعین نموده باشد نمی تواند نسبت به او دعوای تصرف عدوانی مطرح نماید. مگر اینکه در مقطعی از اذن و اجازه خود رجوع نماید و این موضوع را به اطلاع وی برسانند در غیر این صورت تخلفی متوجه شخص استفاده کننده نمی باشد. همین طور است در مورد باغبان یا مستخدمی که جهت امور باغبانی و سرایداری در ملک مالک آمد و شد دارد، چرا که در این حالت این از مالک است که مجوز عبور و مرور این گونه افراد را تجویز می کند.
دعوای تصرف عدوانی را می توان به دو صورت حقوقی و از طریق دادگاه و کیفری و از طریق دادسرا اقامه نمود. تفاوت بین این دو نوع دعوا بدین شرح است که در دعوای تصرف عدوانی کیفری لازم است که مالکیت مالک ملک محرز شود. بدین صورت که در این نوع دعوا قاضی جهت احراز مالکیت، اقدام به اخذ استعلامات لازم از مراجع ثبتی ذیصلاح می نماید. بنابراین در صورت عدم احراز مالکیت شاکی، دادسرا اقدام به صدور قرار مربوط به این بخش می نمایند. اما در دعوی حقوقی تصرف عدوانی احراز مالکیت مالک محلی از اعراب ندارد و در این نوع دعوی صرفاً سبق تصرف متصرف ملاک عمل قرار می گیرد. بدین معنی که چنانچه قاضی احراز کند که تصرف خواهان پیش از تصرف خوانده بوده و مدت زمان عرفی مناسبی را در بر بگیرد، رای به محکومیت خوانده صادر می کند.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که جهت طرح دعوای تصرف عدوانی از افراد متخصص و وکیل تصرف عدوانی بهره ببرید. وکیل تصرف عدوانی به جهت تجربیات مختلف در این زمینه می‌تواند راهگشای مشکلات حقوقی شما عزیزان باشد.